Cần có giải pháp về cơ chế, chính sách phù hợp để phát huy tiềm năng của “nhà sáng chế không chuyên” ở nước ta
10/09/2021 10:02 248
Ở nước ta hiện nay, ngoài lực lượng các nhà khoa học chuyên nghiệp - những người được đào tạo bài bản, hoạt động trong các viện, trường, doanh nghiệp hoặc các tổ chức nghiên cứu có đầy đủ điều kiện bảo đảm cho hoạt động sáng tạo của mình, chúng ta còn có một lực lượng “Nhà sáng chế không chuyên - Nhà khoa học không chuyên”, họ là những người nông dân thuần túy (nhà khoa học chân đất), thợ thủ công… mà ở đó có nhiều người chỉ mới học phổ thông đủ biết đọc, biết viết. Mặc dù vậy, có rất nhiều sáng chế, sáng kiến của họ đã đem lại lợi ích vô cùng to lớn phục vụ cho chính công việc của họ, cho cộng đồng và xã hội.
Theo số liệu tổng hợp của Vụ Phát triển khoa học và công nghệ địa phương, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2020 cả nước có 781 sáng kiến, sáng chế được phát hiện và ghi nhận thông qua các cuộc thi khác nhau từ trung ương đến địa phương, như: Hội thi Sáng tạo kỹ thuật các tỉnh, thành phố; Cuộc thi Sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng toàn quốc; Giải thưởng sáng tạo KH&CN Việt Nam; Cuộc thi Sáng tạo kỹ thuật nhà nông; Gặp mặt, vinh danh Nhà sáng chế không chuyên tiêu biểu ở các ngành, địa phương; Hội nghị điển hình tiên tiến; “Đại hội thi đua yêu nước ở các cấp, các ngành… Nhiều sáng chế, sáng kiến có hiệu quả, khả thi và ứng dụng ngay vào sản xuất để giải phóng sức lao động thủ công, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Điển hình như nhà sáng chế Phạm Văn Hát (Hải Dương) với “Máy gieo hạt tự động”, máy đặt hạt chính xác theo cự ly định sẵn, thay thế phần việc của 40 người, máy hiện có bán tại hầu hết các tỉnh, thành phố trong cả nước và 14 nước trên thế giới như Đức, Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc…; nhà sáng chế Tạ Đình Huy (Hà Nội) với chiếc “Máy nông nghiệp đa năng”, máy đã tích hợp được 15 chức năng như cày, bừa, phay đất, làm cỏ vườn, tạo hàng để gieo hạt, tạo luống, tời kéo nông, lâm sản, đảo phân vi sinh, xẻ rãnh thoát nước, đào hố trồng cây, máy phát điện, kéo rơ-moóc trong nhà vườn trang trại, đào bồn cà phê, phun thuốc bảo vệ thực vật, bơm, tưới tiêu. Đến nay, cơ sở của ông Huy đã sản xuất được hơn 1.000 máy và có vị thế ở thị trường trong nước; Nhà sáng chế Lê Văn Thành (Bình Định) với sáng chế máy tách hạt bắp gọn nhẹ, phù hợp với địa hình vùng đồi núi, hoạt động bằng máy dầu; Nhà sáng chế Lê Hữu Minh (Thừa Thiên Huế) với chiếc máy ép dầu phụng - dầu mè bằng thủy lực, máy hoạt động với công suất ép 1,5 tấn lạc/ngày với giá thành rẻ, tiết kiệm nhân công; Nhà sáng chế Trần Kim Hiệp (Quảng Ngãi) với chiếc máy bóc, lột vỏ keo lưu động có thể thay thế cho 6 công lao động; Nhà sáng chế Nguyễn Văn Rô (Cà Mau) với máy cày siêu nhẹ, có thể nổi trên mặt nước, dễ dàng di chuyển trong vùng kênh rạch ở Vùng Tây Nam Bộ, đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp bằng độc quyền giải pháp hữu ích; Nhà sáng chế Nguyễn Thanh Hùng (Đồng Tháp) với chiếc máy nông nghiệp chuyên tuốt hạt vừng, rau đay, rau muống hiện đang bán ở một số tỉnh, thành trong nước và xuất khẩu sang Campuchia; Nhà sáng chế Phạm Văn Hùng (Tây Ninh) với giàn máy kết hợp bốn tính năng trong một là rọc rãnh, bỏ hạt, lấp rãnh, bón phân lót và máy hoàn toàn tự động trong quá trình sử dụng, giàn máy giải quyết được khó khăn về nhân công, giảm thiểu tối đa tổn thương hạt giống, đặc biệt đáp ứng nhu cầu cơ giới hoá cho những diện tích gieo trồng lớn…
Tạ Đình Huy, Hà Nội – Sản phẩm máy nông nghiệp tiện lợi (Đa năng).
Phạm Văn Hùng, Tây Ninh – Sảm phẩm giàn gieo hạt 4 trong 1.
Nhận thức được ý nghĩa, hiệu quả sáng tạo và lợi ích hiện hữu của “Nhà sáng chế không chuyên” đối với phát triển kinh tế - xã hội, Bộ Khoa học và Công nghệ đã chủ động tham mưu cho Chính phủ ban hành Nghị định số 13/2012/NĐ-CP, Thông tư số 18/2013/TT-BKHCN về hướng dẫn thi hành một số quy định của Điều lệ sáng kiến. Nhiều địa phương đã ban hành một số chính sách hỗ trợ, khuyến khích hoạt động sáng kiến, sáng chế phù hợp với tình hình của địa phương. Tuy nhiên, so với tiềm năng sáng tạo, khả năng nhân rộng và nhất là việc tiếp tục có những giải pháp hỗ trợ để các sáng chế, sáng kiến này hoàn thiện được quy trình công nghệ, bảo hộ được tài sản trí tuệ (bản quyền), sản xuất quy mô công nghiệp và thương mại hóa được sản phẩm ra thị trường… Những cơ chế, chính sách hiện có là chưa đủ, rất cần phải có những cơ chế, chính sách đồng bộ hơn nữa từ trung ương đến các địa phương.
Trước tiên cần có một số giải pháp, chính sách, hoạt động hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà sáng chế không chuyên thương mại hóa sản phẩm, ví như: giới thiệu tham gia hội chợ, sự kiện KH&CN; hướng dẫn thủ tục, đăng ký bảo hộ sáng chế; tôn vinh trên phương tiện truyền thông bằng nhiều hình thức khác nhau. Về lâu dài cần có cơ chế hỗ trợ, tài trợ từ ngân sách nhà nước cho các “Nhà sáng chế không chuyên” tiếp tục công tác nghiên cứu, hoàn thiện công nghệ, xây dựng các mô hình nhân rộng, hợp đồng chuyển giao, góp vốn, bảo lãnh bằng chính sáng chế của mình để hợp tác sản xuất, vay vốn ngân hàng mở rộng sản xuất…
Thiết nghĩ, các cấp chính quyền có sự quan tâm đúng mức, nhà nước ban hành cơ chế, chính sách phù hợp khuyến khích được năng lực sáng tạo, lực lượng các “Nhà sáng chế không chuyên” sẽ tiếp tục có những sáng kiến, giải pháp hữu ích góp phần giải phóng mạnh mẽ sức lao động của người dân, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa, đóng góp một phần rất quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương và của đất nước./.
Theo https://www.most.gov.vn/
Tin liên quan
- Phê duyệt nhiệm vụ khoa học và công nghệ triển khai thực hiện năm 2021 (đợt 1)
- Infographic: Danh mục hàng hóa thiết yếu trong thời gian áp dụng Chỉ thị 16
- Nghiệm thu và bàn giao nhà “Mái ấm Công đoàn” năm 2021
- Chương trình đổi mới công nghệ quốc gia đến năm 2030 - Giai đoạn mới mục tiêu mới
- Hội đồng khoa học và công nghệ tư vấn giao trực tiếp thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp cơ sở năm 2021.
- Họp Hội đồng tư vấn xác định danh mục nhiệm vụ KHCN năm 2022 lĩnh vực Khoa học Công nghệ thông tin
- Họp Hội đồng xác định nhiệm vụ KHCN năm 2022 lĩnh vực Tài nguyên Môi trường
- Infographic: Áp dụng biện pháp chống dịch đặc thù trong thời gian có dịch Covid-19 trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi
- Họp Hội đồng xác định nhiệm vụ KHCN năm 2022 lĩnh vực Kỹ thuật - Công nghệ
- Nghiệm thu kết quả dự án “Ứng dụng khoa học và công nghệ xây dựng vùng chuyên canh lạc (đậu phộng) trên đất lúa và màu kém hiệu quả theo chuỗi giá trị tại xã Tịnh Thọ, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi”
- Nghiệm thu kết quả đề tài hoàn thành trước thời hạn: “Điều tra đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp xử lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi”.
- Họp Hội đồng xác định nhiệm vụ KHCN năm 2022 lĩnh vực Khoa học Thủy sản
- Infographic: Áp dụng biện pháp chống dịch đặc thù trong thời gian có dịch Covid-19 tại phường Phổ Thạnh, TX.Đức Phổ
- Họp Hội đồng xác định nhiệm vụ KHCN năm 2022 lĩnh vực Y, dược
- Kế hoạch thực hiện Đề án “Hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp” năm 2021 của tỉnh Quảng Ngãi
Thống kê truy cập
Số lượt truy cập: 997
Tổng số lượt xem: 4220957