Nghị quyết 138/NQ-CP: Tạo xung lực mới, hiện thực hóa khát vọng phát triển kinh tế tư nhân
[Xem toàn văn Nghị quyết số 138/NQ-CP tại đây]
Vào ngày 16 tháng 5 năm 2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 138/NQ-CP , một văn bản có ý nghĩa chiến lược quan trọng, ban hành Kế hoạch hành động cụ thể nhằm thực thi Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Với tinh thần quyết liệt, đổi mới và kiến tạo, Nghị quyết 138 được kỳ vọng sẽ tạo ra một cú hích mạnh mẽ, khơi thông các nguồn lực và xây dựng một môi trường kinh doanh thực sự bình đẳng, minh bạch, đưa kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia.
Mục tiêu trọng tâm: Từ chủ trương đến hành động cụ thể
Kế hoạch hành động của Chính phủ đặt ra hai mục tiêu cốt lõi:
1. Thể chế hóa và thực hiện đầy đủ, đồng bộ các quan điểm, mục tiêu mà Nghị quyết số 68-NQ/TW đã đề ra.
2. Xác định rõ nhiệm vụ cụ thể cho từng Bộ, ngành, địa phương, làm cơ sở để xây dựng kế hoạch, triển khai và giám sát, đảm bảo mọi chủ trương được hiện thực hóa một cách hiệu quả nhất.
Các nhóm nhiệm vụ và giải pháp đột phá
Kế hoạch hành động đề ra 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, bao quát toàn diện các khía cạnh để hỗ trợ và thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân.
1. Đổi mới tư duy và thống nhất hành động
Trọng tâm là thay đổi căn bản trong nhận thức của toàn hệ thống chính trị. Các cơ quan nhà nước phải chuyển tư duy từ "quản lý" sang "phục vụ", xây dựng mối quan hệ cởi mở, thân thiện, đồng hành và liêm chính với doanh nghiệp. Các chương trình truyền thông sẽ được đẩy mạnh để khơi dậy tinh thần kinh doanh, khởi nghiệp và lan tỏa các mô hình thành công trong xã hội.
2. Cải cách thể chế, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp
Đây là nhóm nhiệm vụ mang tính nền tảng, tập trung vào việc tạo lập một sân chơi thực sự công bằng:
- Hoàn thiện chính sách: Rà soát và loại bỏ các điều kiện kinh doanh không cần thiết, chồng chéo, đảm bảo doanh nghiệp tư nhân được đối xử bình đẳng với doanh nghiệp nhà nước và FDI trong việc tiếp cận mọi nguồn lực.
- Đẩy mạnh chuyển đổi số: Triệt để ứng dụng công nghệ để cắt giảm tối đa thời gian và chi phí thực hiện thủ tục hành chính về đất đai, đầu tư, thuế, hải quan.
- Bảo vệ quyền tài sản: Đảm bảo hữu hiệu quyền sở hữu, quyền tự do kinh doanh và thực thi hợp đồng. Chấm dứt tình trạng thanh tra, kiểm tra chồng chéo, quy định số lần kiểm tra theo kế hoạch không quá một lần một năm đối với mỗi doanh nghiệp, trừ trường hợp có dấu hiệu vi phạm rõ ràng.
3. Tạo thuận lợi tiếp cận các nguồn lực
Để doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh, việc tiếp cận các nguồn lực sản xuất là yếu tố sống còn. Nghị quyết đã chỉ rõ các giải pháp:
- Đất đai: Sửa đổi Luật Đất đai để kiểm soát biến động giá, đồng thời yêu cầu các địa phương dành quỹ đất trong các khu, cụm công nghiệp cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp công nghệ cao và khởi nghiệp sáng tạo thuê.
- Vốn: Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các tổ chức tín dụng ưu tiên vốn cho doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt trong các dự án chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và theo chuỗi cung ứng. Đồng thời, nghiên cứu các cơ chế bảo lãnh tín dụng hiệu quả hơn.
- Nhân lực chất lượng cao: Rà soát và bổ sung các chương trình đào tạo ở mọi cấp học, gắn liền với kỹ năng sáng tạo, STEM, ngoại ngữ và tinh thần khởi nghiệp để đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp.
4. Thúc đẩy khoa học công nghệ và hội nhập quốc tế
- Đổi mới sáng tạo: Hoàn thiện pháp luật để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư cho khoa học công nghệ, điển hình như đề xuất sửa đổi cho phép doanh nghiệp được trích tới 20% thu nhập tính thuế để lập quỹ phát triển khoa học, công nghệ.
- Hội nhập: Triển khai mạnh mẽ Chương trình vươn ra thị trường quốc tế (Go Global) để hỗ trợ các doanh nghiệp có tiềm năng xây dựng thương hiệu, thâm nhập thị trường toàn cầu. Tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp khai thác hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết.
5. Hỗ trợ hiệu quả doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ và hộ kinh doanh
Nghị quyết đặc biệt quan tâm đến khu vực kinh tế năng động nhưng còn gặp nhiều khó khăn này thông qua các chính sách cụ thể như:
- Rà soát, sửa đổi Luật thuế thu nhập doanh nghiệp để bổ sung quy định miễn thuế trong 3 năm đầu thành lập cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Sửa đổi Luật phí và lệ phí để tiến tới bãi bỏ lệ phí môn bài.
- Hoàn thiện khung khổ pháp lý về kinh doanh cá thể, khuyến khích các hộ kinh doanh chuyển đổi sang hoạt động theo mô hình doanh.
Tổ chức thực hiện quyết liệt và đồng bộ
Để đảm bảo Nghị quyết đi vào cuộc sống, Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia do Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng ban. Bộ Tài chính được giao làm cơ quan thường trực, có trách nhiệm đôn đốc, tổng hợp và báo cáo tình hình thực hiện. Các Bộ, ngành và địa phương phải xây dựng kế hoạch hành động riêng với các mục tiêu được lượng hóa cụ thể và chịu trách nhiệm trực tiếp về kết quả triển khai.
Nghị quyết 138/NQ-CP không chỉ là một văn bản chính sách mà còn là một lời cam kết mạnh mẽ của Chính phủ trong việc đồng hành, hỗ trợ và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để cộng đồng doanh nghiệp tư nhân Việt Nam phát triển bứt phá, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng đất nước phồn vinh, hùng cường.
