Quảng Ngãi đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số
Trong những năm qua, tại tỉnh Quảng Ngãi công tác quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ được tăng cường, đạt kết quả bước đầu. Hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo đạt được kết quả tích cực; trong đó, đã hỗ trợ cho 68 dự án khởi nghiệp với tổng kinh phí 5,115 tỷ đồng.
Trong đó, có 3 dự án được vay vốn ưu đãi của ngân hàng với số tiền 1,7 tỷ đồng; 15 dự án được hỗ trợ 1,337 tỷ đồng từ Quỹ hỗ trợ khởi nghiệp tỉnh; 15 dự án được hỗ trợ triển lãm, quảng bá sản phẩm với số tiền 40 triệu đồng; 34 dự án hỗ trợ số tiền không hoàn lại là 68 triệu đồng; 01 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo gọi vốn được 2 tỷ đồng.
Người dân đến làm thủ tục ở Trung tâm phục vụ hành chính công xã Bình Sơn
Công tác xây dựng chính sách về chuyển đổi số được quan tâm. Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 được triển khai thực hiện mạnh mẽ. Chuyển đổi số trong hoạt động của các cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội được đẩy mạnh. Hạ tầng số, nền tảng số, dữ liệu số được quan tâm đầu tư phát triển; kinh tế số, xã hội số từng bước phát triển. Tỷ trọng kinh tế số trong GRDP hằng năm được nâng lên (bình quân giai đoạn 2021- 2024 đạt 6,02%, xếp hạng 30/34 tỉnh, thành phố trong cả nước). An toàn, an ninh mạng được chú trọng.
Phương hướng, mục tiêu giai đoạn 2025-2030 của tỉnh Quảng Ngãi là triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đến năm 2030, bố trí ít nhất 3% tổng chi ngân sách địa phương cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và đẩy mạnh thu hút nguồn lực xã hội.
Khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao khoa học công nghệ. Phát triển tổ chức dịch vụ khoa học, công nghệ, trung tâm đổi mới sáng tạo, trung tâm xúc tiến và hỗ trợ chuyển giao công nghệ. Khuyến khích nghiên cứu khoa học, khởi nghiệp sáng tạo trong học sinh, sinh viên.
Đào tạo, đào tạo lại, chuẩn bị nguồn nhân lực số, kỹ năng số cho chuyển đổi số để phát triển xã hội số, kinh tế số. Phổ cập kỹ năng số cho người dân nhằm xây dựng một xã hội số bao trùm, toàn diện. Tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số trên tất cả các lĩnh vực; trong đó, ưu tiên một số lĩnh vực như: Y tế, giáo dục, nông nghiệp, tài chính - ngân hàng, tài nguyên và môi trường, đảm bảo kết nối đồng bộ với các cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đất đai, doanh nghiệp.
Đầu tư, phát triển hạ tầng số và đẩy nhanh chuyển đổi số trong hoạt động của các cơ quan trong hệ thống chính trị. Ứng dụng các công nghệ số, trí tuệ nhân tạo trong lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành của cấp ủy, chính quyền trong tỉnh. Thúc đẩy phát triển mạnh khoa học, công nghệ, chủ động đặt hàng sản phẩm khoa học công nghệ cao, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Đẩy mạnh chuyển đổi số trong các doanh nghiệp; hỗ trợ từng bước hình thành và phát triển doanh nghiệp số, doanh nghiệp công nghệ số trên địa bàn tỉnh. Tăng cường công tác thông tin truyền thông, tạo sự đồng thuận trong xã hội; nâng cao năng lực bảo đảm an toàn, an ninh mạng.
Tìm giải pháp để đột phá
Trong khuôn khổ Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, chiều 11/9, Đại hội bước vào phiên thảo luận.
Các đại biểu thảo luận về “Cải cách hành chính; đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của tỉnh”.
Theo đó, các đại biểu được chia thành 16 tổ để thảo luận các nội dung như: Giải pháp phát triển hạ tầng kỹ thuật và đô thị văn minh; cải cách hành chính; đột phá về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; công tác dân tộc, tôn giáo trong thời gian tới; nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại, chủ động hội nhập quốc tế; phát triển du lịch, dịch vụ là nhiệm vụ trọng tâm…
Tại Tổ số 3, gồm 28 đồng chí đã tham gia thảo luận về “Cải cách hành chính; đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của tỉnh”, do Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hoàng Giang và Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tỉnh Nguyễn Tấn Liêm chủ trì.
Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hoàng Giang phát biểu tại buổi thảo luận.
Phát biểu tại buổi thảo luận, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hoàng Giang đề nghị các đại biểu tham gia đóng góp ý kiến tâm huyết, trí tuệ cho vấn đề cải cách hành chính; đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của tỉnh. Những giải pháp, kiến nghị để phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của tỉnh trong thời gian đến.
Trao đổi tại buổi thảo luận, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tỉnh Nguyễn Tấn Liêm cho biết, các địa phương lân cận như Đà Nẵng, Gia Lai đều đã có Trung tâm dữ liệu tỉnh để vân hành các hệ thống thông tin, hệ thống cơ sở dữ liệu dùng chung của tỉnh. Riêng Trung tâm dữ liệu thành phố Đà Nẵng gần đạt chuẩn Tier 3 (Tiêu chuẩn được phát triển bởi Uptime Institute để đánh giá về các tiêu chí như thiết kế, xây dựng, vận hành, quản lý và sự ổn định của một Data Center).
Giám đốc Sở KH&CN Nguyễn Tấn Liêm trao đổi tại buổi thảo luận.
Trung tâm dữ liệu tỉnh Quảng Ngãi hiện đang đạt chuẩn Tier 2; để cài đặt, vận hành các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu dùng chung với quy mô 10 Rack, 105 máy chủ ảo, vận hành 30 hệ thống, trong đó có Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu (LGSP) tỉnh Quảng Ngãi là đầu mối kết nối, tích hợp, chia sẻ dữ liệu từ Trung ương đến cấp xã.
Về hạ tầng số, cấp xã cần đảm bảo hạ tầng phục vụ chuyển đổi số: Triển khai Internet băng rộng (cáp quang, 4G/5G) ổn định đến xã và các thôn, bản; trang thiết bị: Máy tính, máy scan, máy in, thiết bị ký số, hệ thống xếp hàng tự động và đặt lịch online; thiết bị hội nghị trực tuyến…
Giám đốc Sở KH&CN Nguyễn Tấn Liêm cũng đề nghị cấp tỉnh cần tiếp tục đầu tư nâng cấp, mở rộng: Trung tâm dữ liệu (DataCenter) tỉnh đạt chuẩn tối thiểu Tier 3; Trung tâm điều hành thông minh (IOC) để cung cấp, chia sẻ dữ liệu thuộc phạm vi quản lý của ngành, đơn vị đáp ứng yêu cầu “đúng, đủ, sạch, sống, thống nhất, dùng chung” phục vụ chỉ đạo điều hành; xử lý kịp thời phản ánh, kiến nghị người dân, doanh nghiệp. Xây dựng nền tảng số dùng chung, cơ sở dữ liệu dùng chung cấp tỉnh và để chia sẻ dữ liệu mặc định; chia sẻ dữ liệu đặc thù.
Về nguồn lực, bố trí kinh phí đảm bảo tỉ lệ chi ngân sách theo Nghị Quyết 57 và Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo năm 2025; đào tạo, bố trí nguồn nhân lực công nghệ thông tin (CNTT) đáp ứng tối thiểu 1 xã có 1-2 CNTT. Triển khai bình dân học vụ số để nâng cao kỹ năng số cho người dân; tiếp tục phát huy hiệu quả của Tổ công nghệ số cộng đồng.
Theo lãnh đạo Sở KH&CN, cần xây dựng các chính sách đặc thù, đồng bộ về vốn, thuế, đất đai. Hoàn thiện cơ chế, chính sách về hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (KNĐMST); truyền thông quảng bá hình ảnh địa phương, phổ biến chính sách và lan tỏa các câu chuyện thành công.
Xây dựng cơ sở hạ tầng: Khu dịch vụ tập trung hỗ trợ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo để tạo không gian làm việc chung; khu vực ươm tạo khởi nghiệp, tư vấn, huấn luyện; trình diễn công nghệ; Khu thí nghiệm, thử nghiệm công nghệ; kết nối nền tảng hỗ trợ quản lý, giám sát hoạt động khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo; chia sẻ tài nguyên, tư vấn, kết nối hệ sinh thái; xây dựng vận hành mạng lưới kết nối các dự án KNĐMST thông qua 1 nền tảng số của tỉnh.
Hỗ trợ kết nối các dự án KNĐMST với các quỹ đầu tư mạo hiểm; kết nối giữa startup với nhà đầu tư, doanh nghiệp lớn, và các chuyên gia; tư vấn cung cấp tư vấn về pháp lý, sở hữu trí tuệ và gọi vốn.
Theo ông Đỗ Quang Nghĩa, Phó Chánh Văn phòng Tỉnh ủy, Thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp, Thường trực Tỉnh ủy đã chỉ đạo Văn phòng Tỉnh ủy đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan đơn vị có liên quan thực hiện khai báo, cấu hình người dùng trên Nền tảng Quản trị tổng thể, liên thông giữa các cơ quan đảng với cơ quan nhà nước của 96/96 đảng ủy xã, phường, đặc khu của tỉnh Quảng Ngãi vào ngày 25/6/2025, góp phần bảo đảm thông tin phục vụ sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền được thông suốt. Đến nay, nền tảng Quản trị tổng thể đã triển khai đến gần 4.000 tài khoản trên hệ thống và tiếp tiếp tục mở rộng triển khai đến các chi, đảng bộ trực thuộc các đảng ủy xã, phường, đặc khu trong toàn tỉnh trong thời gian đến.
Bên cạnh những kết quả đạt được bước đầu, công tác phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh còn một số hạn chế, như: Công tác ứng dụng KHCN vào thực tế sản xuất, kinh doanh còn yếu, chưa tạo ra những đột phá lớn, chưa gắn kết chặt chẽ với nhu cầu của địa phương. Khoa học cơ bản làm nền tảng cho phát triển công nghệ và kinh tế nhưng đầu tư kinh phí, chính sách thích hợp cho nghiên cứu khoa cơ bản ở tỉnh chưa nhiều, các cơ quan, đơn vị còn ngại thực hiện…
Theo ông Phạm Giang Nam, Bí Thư Đảng ủy xã Ba Tơ, đến năm 2030, bố trí 3% tổng chi ngân sách địa phương cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là quá thấp.
Từ thực tiễn Đông Sơn, Bí thư Đảng ủy xã Đông Sơn Nguyễn Tưởng Duy kiến nghị: Giao Ban Quản lý Khu kinh tế (KKT) Dung Quất chủ trì việc số hóa dữ liệu đất đai toàn KKT Dung Quốc để bảo đảm tính đồng bộ và liên thông. Giao Trung tâm Phát triển Quỹ đất tỉnh chủ trì thống nhất số hóa dữ liệu kiểm kê, lập hồ sơ và phương án bồi thường, tái định cư ban đầu. Hỗ trợ nguồn lực cho các xã trong vùng lõi KKT Dung Quất để phát triển ứng dụng quản lý hồ sơ GPMB, làm mô hình mẫu về chuyển đổi số trong GPMB. Giao Sở NN&MT rà soát, đề xuất cơ chế phối hợp nhanh giữa Ban Quản lý KKT Dung Quất, Sở NN&MT và chính quyền cơ sở để xử lý kịp thời các vướng mắc phát sinh.